Miodunka ćma (Pulmonaria obscura)
– gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny ogórecznikowatych.
Pospolita na całym terenie Polski. Gatunek rodzimy.
Charakterystyka: Łodyga - Wzniesiona, pojedyncza, lub słabo rozgałęziająca się, kanciasta i cała silnie, gruczołowato owłosiona. Wysokość 20-30 cm.
Liście - Przy pomocy liści najłatwiej odróżnić ją od podobnego gatunku – miodunki plamistej. Liście są bez plam, lub z nieznacznymi, jasnozielonymi. Liście łodygowe lancetowatego kształtu, dolne na krótkich ogonkach, górne siedzące. Górna powierzchnia wszystkich liści pokryta szorstkimi długimi szczecinkami, pomiędzy którymi znajdują się krótsze brodawki i nieliczne gruczoły.
Kwiaty - Promieniste, dwubarwne; młode kwiaty są różowoczerwone, starsze czerwonofioloetowe. Wyrastają na krótkich, silnie gruczołowato owłosionych szypułkach, tworząc na szczycie łodygi stosunkowo gęsty kwiatostan. Kwitnie wczesną wiosną – od marca do maja. Kwiaty zapylane przez błonkówki. Roślina posiada podwójne zabezpieczenie przed niekorzystnym dla niej samozapyleniem - różnosłupkowość i samopłonność. Część kwiatów ma mianowicie słupki wyższe od pręcików, część kwiatów odwrotnie.
Kłącze - Silnie rozgałęzione, prawie czarne.
Biotop, wymagania : Lasy liściaste, zarośla (zwłaszcza nadrzeczne). Jeden z naszych gatunków zakwitających i rozwijających liście wczesną wiosną, jeszcze przed rozwinięciem liści przez drzewa, pod którymi rośnie. Najczęściej rośnie na glebach próchniczych, dobrze przewietrzanych. Jest cieniolubnym hemikryptofitem. (
Hemikryptofity (gr. hemi = pół, kryptos = schowany, phyton = ukryty), rośliny naziemnopączkowe – rośliny, których pączki, za pomocą których roślina odnawia się, znajdują się tuż przy powierzchni ziemi (albo zaraz na niej, albo tuż pod nią). Hemikryptofizm jest przystosowaniem do przetrwania zimy. Są to rośliny, których pędy obumierają przed zimą. Zimę przetrzymują pączki chronione przed przemarznięciem przez warstwę ściółki, obumarłych i żywych liści, glebę)
Oraz jej kuzynka o ozdobnych liściach i medycznych właściwościach:
Miodunka plamista (Pulmanoria officinalis)
Roślina z rodziny szorstkolistnych występująca w Europie Środkowej i Południowej. W Polsce występuje w cienistych, wilgotnych lasach i zaroślach Pomorza Zachodniego i Wielkopolski, na żyznych glebach o podłożu wapiennym.
Miodunka plamista posiada cienkie pełzające kłącza, dzięki którym tworzy kępy. Posiada do 30 centymetrów wysokie kanciaste łodygi, słabo ulistnione, rozgałęzione. Liście odziomkowe, duże, sercowato-jajowate, łodygowe, siedzące, naprzemianległe, z białymi plamkami. Kwiaty na szczytach pędów o rurkowatym kielichu i lejkowatej pięciopłatkowej koronie początkowo czerwonej, potem zmieniającej się w niebieską. Na jednej roślinie występują kwiaty o różnych barwach (czerwonej, przejściowej - różowej, niebieskiej). Owocem jest jajowata rozłupka. Cała roślina jest pokryta włoskami. Miodunka kwitnie w marcu i kwietniu.
Surowcem zielarskim są liście odziomkowe i pędy z rozkwitającymi kwiatami. Ziele zawiera krzemionkę, garbniki, alantoinę, saponiny, flawonoidy, śluzy, kwasy organiczne i sole mineralne. W medycynie ludowej od dawna stosowano miodunkę w leczeniu chorób płuc oraz czerwonki. Preparaty z miodunki zapobiegają stanom zapalnym błony śluzowej i powodują jej regenerację.
Miodunka plamista, inaczej zwana zielem płucnym, jest rośliną wieloletnią osiągającą wysokość do 30cm. Miodunka plamista ma szerokie, owalne podstawowe liście, mniejsze liście górne sa nakrapiane białymi kropkami. Kwiaty tego zioła, zebrane w grona, są koloru różowo-purpurowego. Średniowieczne źrodła utrzymywały, że wygląd zioła (liście przypominają tkankę płucną) wskazywał na chorobę, którą leczył. Dlatego też miodunka plamista była stosowana z pozytywnym skutkiem w leczeniu problemów związanych z płucami. Herbatki sporządzane z tego zioła były dobrodziejstwem w przypadkach chronicznych zapaleń oskrzeli.
SUROWCE LECZNICZE
Liście.
ZASTOSOWANIE
Dzięki wysokiej zawartości kleju roślinnego (śluzu), miodunka plamista jest szczególnie pożytecznym ziołem w leczeniu chorób płucnych, a w szczególności jest efektywnym środkiem w przypadkach chronicznego zapalenia oskrzeli. Miodunkę plamistą łączy się dobrze z innymi ziołami, np. z podbiałem na chroniczny kaszel, między innymi też na koklusz, oraz może być równie dobrze stosowana przy astmie. Miodunka plamista może być również używana jako sposób na chore gardło, jak i na przekrwienia (zastój krwi). W przeszłości miodunka plamista była stosowana na kaszel z krwią powstała z infekcji guzkowatych. Liście miodunki plamistej dzięki ściągającym właściwościom znalazły zastosowanie zewnętrzne przy tamowaniu krwawień.Liście miodunki plamistej są zbierane późną wiosną.
DAWKOWANIE
Napar: zalać 1 - 2 łyżeczki suszonego zioła gotującą wodą i zostawić na 10-15 minut do zaparzenia. Pić napar z miodunki plamistej trzy razy dziennie.
Nalewka:
Można brać 1 - 4ml nalewki z miodunki plamistej trzy razy dziennie.
Oraz jeszcze o miodunkach:
rozmnażanie : łatwo rozmnaża się z nasion, które mogą być roznoszone po ogrodzie przez mrówki, latem można również mnożyć przez podział 2- do 3-letnich kępek, okres kwitnienia (w następnym roku): marzec do maj,
stanowisko : półcieniste, gleba wilgotna i próchnicza, ze względu na podatność rośliny na mączniaka, powinna rosnąć w miejscu o dobrej cyrkulacji powietrza,
mrozoodporność: duża, może być uprawiana w całej Polsce,
Wynika z tego Bezo, że jeśli to faktycznie miodunke przyniosłas sobie do ogrodu to była to dobra intuicja
Kwitnie wczesną wiosną, później zostaną po niej ładne liście, chroniona nie jest - słowem cudo
Z tej ostatniej informacji wynika, że nadziemne pędy całkowicie znikną na zimę, ale nie ma się co martwić, bo odrośnie z jakiś tam pączków czy pędów